Yetim Maaşı Nedir? Nasıl Alınır? Yetim Maaşı Alma Şartları

Ölüm kaçınılmaz bir gerçek. Annemiz, babamız günü geldiğinde vefat edecek. Fakat geride kalan çocuklar, annelerinin veya babalarının aldıkları emekli maaşlarını ya da emekli değilse ölüm aylıklarını yetim aylığı şeklinde alma hakkı var. Zaten ölen anne veya babamız emekli ise SGK’ya başvurduğumuzda bize yetim aylığı olarak verilir.

Sigortalı vefat ettikten sonra eşine dul aylığı bağlanıyor çocuklarına da yetim aylığı bağlanır. Ancak yetim aylığı almak için belirli şartlar var ve bu şartlar kadın veya erkek çocuklara göre farklıdır. Yazımızın devamında detaylarıyla birlikte bu konulara değineceğiz.

Yetim Maaşı Nedir?

Sigortalının vefatı halinde çocuklarına bağlanan aylığa yetim aylığı denir. Vefat eden sigortalı erkek veya kadın olabilir fark etmemektedir. Sigortalının almış olduğu aylığı geçemez. Sigortalının aylığının %75’i dul ve yetim aylığı olarak hak sahiplerine bağlanır. Bunun oranları da eşe %50 çocuklara da %25 olmak şeklinde dağıtılır.

Yetim Maaşı Kimlere Verilir?

• Yetim maaşı, sigortalının vefat etmesi halinde hak sahibi konumundaki geride kalan çocuklarına bağlanır. Bu hak etme durumu kadınlar ve erkekler için farklı demiştik. Şimdi bunu biraz açalım.
• Kız çocukları babaları SGK’lı veya BAĞ-KUR’lu ise çalışmamak, evli olmamak ve evli olmamak kaydı ve şartı ile bu 3 şartın tamamını gerçekleştirmiş olmak kaydıyla ölen babasının veya annesinin maaşını yetim aylığı olarak alma hakkına sahiptir.
• Erkek çocuklarda ise, okumuyorsa 18 yaşına kadar, lise okuyorsa 20 yaşına kadar, üniversite okuyor ise 25 yaşına kadar bu aylığı alma hakkına sahip. Erkeklerin evli olup olmamasının önemi yok. İsterse evli olabilirler.
• 25 yaşından sonra öğrencilik vasfı devam etse bile bu konuda herhangi bir hükmü kalmıyor ve bu hakkı son buluyor.
• 25 yaşını doldurduktan sonra erkek çocukları artık vefat eden sigortalı anne ya da babalarından yetim maaşı da alamaz sağlık yardımlarından da yararlanamazlar. Ama kız çocukları için durum tam tersi.
• Kız çocukları evlenmedikleri takdirde sigortalı bir işe girip çalışmadıkları taktirde yaş sınırlaması olmaksızın anne ya da babasından dolayı yetim aylığı almaya devam ederler. Aynı zamanda sağlık yardımı da bunun içerisinde kendilerine verilir.
• Ölen sigortalı baba yani erkek olduğunu varsayalım; ama eşi de daha önceden vefat etmiş olsun. Hak sahibi konumundaki çocuklara yetim aylığı bağlanır. Burada eşin payı da bellidir çocukların payı da bellidir. Eşin payı düşüldükten sonra çocuklar için bir oranlama söz konusudur. Bu oranlamada eşlere %50’lik bir dilim ayrılmıştır. Geri kalan %25’lik dilim ise çocuklara pay edilir. 2 çocuk varsa %12,5 olarak pay ikiye bölünür.
• Kadın veya erkek fark etmez %60’tan fazla işgücü kaybına sahipse buna malul çocuk denir. Malul çocuklar bir ömür boyunca ölen annesinden veya babasından yetim aylığı alma hakkına sahiptir.
• Şayet sigortalın eşi ve çocukları yok ise, ya da var oldukları halde anne ya da babanın herhangi bir geliri yok ve bakıma muhtaç durumda iseler; bunlarda ölen sigortalı çocuk üzerinden aylık almaya (ölüm aylığı) almaya hak kazanırlar.

Yetim Maaşı Almak İçin Gerekli Şartlar

Sigortalı kişi (erkek ya da kadın) vefat ettiğinde geride kalan hak sahipleri dul ve yetim aylığı bağlaştırabilmeleri için bağlı bulundukları ya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne, illerde ikamet ediyorlar ise Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne, ilçelerde ikamet ediyorlar ise Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü’ne başvurabilirler.

2 Ayda Bir Dul Maaşı

Dul Maaşı Nedir? Dul Maaşı Nasıl Alınır?

Bu merkezlere başvurmazlar ise iadeli taahhütlü posta yolu ile dilekçelerini hazırlayıp, sigortalılar için emeklilik işlemleri daire başkanlığına, yani Ankara’ya başvurmaları, devlet memuru hak sahibi olan kız ya da erkek çocukları ise yine Ankara Kamu Emeklileri Daire Başkanlığı adresine başvurmak suretiyle yetim aylıklarını bağlaştırabilirler.

yetim-ayligi-ne-kadar

Yetim Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Vefat eden sigortalı ister SGK’lı ister BAĞ-KUR’lu veya devlet memuru olsun, vefat ettikten sonra ölüm aylığı bağlanma şartları denilen belli şartlar vardır. Bu şartları yerine getirmiş ise geride bıraktığı hak sahiplerine yetim aylığı adı altında bir miras bırakmış olur.

Sosyal güvenlik sistemi elektronik ortamda bu işlemleri kendisi yapıyor. Ancak zaman zaman aksaklıklar olduğu için başvurular posta yolu ile de yapılabilmektedir.

Yetim maaşı başvurusu için hak sahipleri, bağlı bulundukları Sosyal Güvenlik Merkezine ya da Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı’na devlet memuru ise Kamu Emekli İşlemleri Daire Başkanlığı’na bir dilekçe ile anne veya babanın vefat ettiğini, bundan dolayı kendilerine yetim maaşının bağlanmasını talep eder.

Yazılı müracaat yapıldıktan sonra en fazla 60 gün içerisinde kendilerine aylık bağlandığına dair bir tebligat gelir. Tebligat gelmesinden itibaren başvuru sırasında vermiş oldukları banka hesabına yetim maaşları yatmaya başlayacaktır.

Yetim maaşı başvuru için gerekli evraklar

Yetim maaşı almak için herhangi bir özel belge ile işlem yapılmasına gerek yoktur. Ölüm ilamı yayınlandıktan sonra, Nüfus Müdürlüğü’nden alınacak nüfus kayıt örneğinde zaten sigortalının vefatı gözükecektir.

Bu belge ile ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu’na ya da merkez müdürlüklerine ya da emeklilik işlemleri daire başkanlıklarına başvurmak suretiyle bu belgeyle birlikte işlemlerini sonlandırabilirler. Yaklaşık 60 gün içerisinde kendilerine dul ya da yetim aylığı bağlanmış olur.

İlginizi Çekebilir;

Yetim Maaşı Nedir? Yetim Maaşı Alma Şartları

Ölen Kişinin Maaşı Kızına Nasıl Bağlanır?

Dul Maaşı Nedir? Dul Maaşı Kimlere Verilir?