SGK Bilgi

Engelli Çalışanların Hakları Nelerdir ?

02.05.2019
940
Engelli Çalışanların Hakları Nelerdir ?

Engelli Çalışanların Hakları Nelerdir ? Engellilere pozitif ayrımcılık gereği çalışma koşullarında da farklı haklar verilmiştir. Çalışamayacak durumda olan ve belirli bir tutarın altında geliri olan engellilerimize Aile ve sosyal Dayanışma Vakıfları tarafından aylık ödemeler yapılmaktadır. Çalışma hayatında ise engelli vatandaşlarımızın diğer vatandaşlarla aynı şartlarda çalışabilmesi tabi ki mümkün değildir. Engel durumlarına göre işlerin verilmesi en uygun olandır. Ülkemizde 2019 yılında işsizlik seviyesinin iki haneli oranların üstüne çıkması ile birlikte engellilerimizin iş bulması daha da zorlaşmıştır. Ancak engellilerin toplumsal hayata adapte olabilmesi için öncelikli olarak karşılaştıkları engelleri kaldırmak gerekiyor. Başta istihdam olmak üzere eğitime erişimleri ve sosyalleşmeleri kolaylaştırmalı, tüm vatandaşların engellilerin hakları konusunda bilinçlendirilmelidir.

İşyerleri Engelli Çalıştırmak Zorunda Mıdır ?

İşyerlerin engelli çalıştırma ile ilgili kapsam ve kuralları kanunla belirlenmiştir. Buna göre; 50 ve daha fazla işçi çalıştıran özel sektör işyerlerinde işçi sayısının yüzde 3 ü; kamu işyerlerinde ise işçi sayısının yüzde 4 ü kadar engelli çalıştırılmak zorundadır. İstihdam edilecek engelli işsizlerin İŞKUR aracılığıyla sağlanması mümkündür. Bu konuda İŞKUR önemli kolaylıklar sağlamakta, İşçi ve iş arayan iki grubu bu sayede buluşturmaktadır.

Yukarıda belirtilen personel sayısını geçen işverenler, engelli çalıştırma yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır. Çalıştırılmayan her ay ve çalıştırılmayan her işçi için 2019 yılında 3 bin 250 TL idari para cezası uygulanmaktadır.

Engelli Çalıştıran İşverene Teşvik Var Mı ?

Sosyal devlet gereği Engelli vatandaşlarımızın çalışma hayatında daha çok yer alabilmesi için çeşitli teşvikler getirilmiştir. Bu teşviklerden biri de engellileri istihdam eden işverenlere getirilen prim teşvikidir. Buna göre en az yüzde 40 oranında engelli olan işçiyi çalıştıran işverenler, çalıştırılan her engelli için prime esas kazancın alt sınırı yani asgari ücret (2019 için 2.558,40 TL) üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamı Hazine tarafından karşılanmaktadır. Bir engelli işçi için işveren 2019 yılında ayda 524,48 TL işveren payı primi ödemektedir. Bu teşvik kapsamında ilave istihdam ile Engelli işe alımda 524,48 TL primi 2020 yılına kadar ödememe hakkı vardır. Bu teşvikten yararlanma şartı ilave istihdam ve İşe alınan sigortalının İŞKUR’a kayıtlı engelli olması gereklidir.

Engelliler Her İşyerinde Çalışabilir Mi ?

Engellilere durumları gereği her iş ve her saat çalıştırılması uygun görülmemiştir. Bu kapsamda Engelli vatandaşlarımızın bazı sektörde ve belirlenen zaman dilimlerinde çalışması yasaklanmıştır. Buna göre; Yer altı ve su altı işlerinde engelli işçi çalıştırılması yasaklanmıştır. İşveren, engelli işçileri sağlık durumuna uygun işlerde çalıştırmak zorundadır. Eğer engelli çalışanın sağlık raporunda gece çalışmasını yapamayacağı belirtilmişse, işveren engelli çalışanlara gece çalıştırması yaptıramaz. Ayrıca gerek işe alımlarda gerekse de çalışma şartlarında engelli çalışanlara karşı ayrımcılık yapılamaz. Kaldı ki pozitif ayrımcılık yapılması gereken kısım engelli vatandaşlardır.

Engelli Çalışanlar Ne Zaman Emekli Olurlar ?

Engellilerin emeklilik koşulları yıllara göre değişiklik göstermektedir. Bu değişikliklere göre İlk kez sigortalı olduğu tarihe göre emeklilik süre ve primler de farklı olmaktadır. 06.08.2003 tarihinden önce sigortalı olmuş ve engelli raporu almış bütün kişilerden, 05/08/1991 ve öncesi sigorta başlangıcı olanlar engellilik oranı fark etmeksizin 15 yıl sigortalılık ve 3.600 gün primle emekli olabilmektedir.

Bundan sonraki tarihlerde sigorta başlangıcı olan engellilerin emeklilik şartları ise;

Birinci Derece engelli olanlar (%40 – %59)

    • 06 Ağustos 1991 ile 05 Ağustos 1994 arasında işe başlamış ise 16 yıl hizmet ve 3760 prim günü,
    • 06 Ağustos 1994 ile 05 Ağustos 1997 arasında işe başlamış ise 17 yıl hizmet ve 3920 prim günü,
  • 06 Ağustos 1997 ile 05 Ağustos 2000 arasında işe başlamış ise 18 yıl hizmet ve 4080 prim günü,
  • 06 Ağustos 2000 ile 05 Ağustos 2003 arasında işe başlamış ise 19 yıl hizmet ve 4240 prim günü ödemiş olması durumunda,

 İkinci Derece engelli olanlar (%60 – % 79)

  • 06 Ağustos 1991 ile 05 Ağustos 1994 arasında işe başlamış ise 15 yıl 8 ay hizmet ve 3680 prim günü,
  • 06 Ağustos 1994 ile 05 Ağustos 1997 arasında işe başlamış ise 16 yıl 4 ay hizmet ve 3760 prim günü,
  • 06 Ağustos 1997 ile 05 Ağustos 2000 arasında işe başlamış ise 17 yıl hizmet ve 3840 prim günü,
  • 06 Ağustos 2000 ile 05 Ağustos 2003 arasında işe başlamış ise 17 yıl 8 ay hizmet ve 3920 prim günü ödemiş olması durumunda,

 Üçüncü Derece engelli olanlar (%80 ve üzeri)

  • 06 Ağustos 1991 ile 05 Ağustos 1994 arasında işe başlamış ise 15 yıl  hizmet ve 3600 prim günü,
  • 06 Ağustos 1994 ile 05 Ağustos 1997 arasında işe başlamış ise 15 yıl  hizmet ve 3600 prim günü,
  • 06 Ağustos 1997 ile 05 Ağustos 2000 arasında işe başlamış ise 15 yıl  hizmet ve 3600 prim günü,
  • 06 Ağustos 2000 ile 05 Ağustos 2003 arasında işe başlamış ise 15 yıl  hizmet ve 3600 prim günü ödemiş olması durumunda emekli olabilmektedir

İlk kez 06.08.2003 ve 30.09.2008 arasında sigortalı olmuş engellilerden;

  • Üçüncü derece engelli olanlar 15 yıl sigortalılık ve 3.600 gün prim ödeme,
  • İkinci derece engelli olanlar 18 yıl sigortalılık ve 4.000 gün prim ödeme,
  • Birinci derece engelli olanlar ise 20 yıl sigortalılık ve 4.400 gün prim ödeme koşuluyla emekli olabilmektedir.

01.10.2008 ve sonrası ilk sigortalıların emeklilik şartları ise;

Birinci Derece engelli olanlar (%40 – %49) 18 yıl sigortalık süresini doldurmakla birlikte;

  • 01 Ekim 2008 ile 31 Aralık 2008 arasında işe başlamış ise 4100 prim günü,
  • 01 Ocak 2008 ile 31 Aralık 2009 arasında işe başlamış ise 4200 prim günü,
  • 01 Ocak 2009 ile 31 Aralık 2010 arasında işe başlamış ise 4300 prim günü,
  • 01 Ocak 2010 ile 31 Aralık 2011 arasında işe başlamış ise 4400 prim günü,
  • 01 Ocak 2011 ile 31 Aralık 2012 arasında işe başlamış ise 4500 prim günü,
  • 01 Ocak 2012 ile 31 Aralık 2013 arasında işe başlamış ise 4600 prim günü,
  • 01 Ocak 2013 sonrasında işe başlamış ise 4680 prim günü ödemiş olması durumunda,

 İkinci Derece engelli olanlar (%50 – % 59) 16 yıl sigortalık süresini doldurmakla birlikte;

  • 01 Ekim 2008 ile 31 Aralık 2008 arasında işe başlamış ise 3700 prim günü,
  • 01 Ocak 2008 ile 31 Aralık 2009 arasında işe başlamış ise 3800 prim günü,
  • 01 Ocak 2009 ile 31 Aralık 2010 arasında işe başlamış ise 3900 prim günü,
  • 01 Ocak 2010 ile 31 Aralık 2011 arasında işe başlamış ise 4000 prim günü,
  • 01 Ocak 2011 ile 31 Aralık 2012 arasında işe başlamış ise 4100 prim günü,
  • 01 Ocak 2012 ile 31 Aralık 2013 arasında işe başlamış ise 4200 prim günü,
  • 01 Ocak 2013 ile 31 Aralık 2014 arasında işe başlamış ise 4300 prim günü,
  • 01 Ocak 2015 sonrasında işe başlamış ise 4320 prim günü ödemiş olması durumunda,

 Üçüncü Derece engelli olanlar (%60 ve üzeri) 15 yıl sigortalık süresini doldurmakla birlikte;

  • 01 Ekim 2008 ile 31 Aralık 2008 arasında işe başlamış ise 3700 prim günü,
  • 01 Ocak 2008 ile 31 Aralık 2009 arasında işe başlamış ise 3800 prim günü,
  • 01 Ocak 2009 ile 31 Aralık 2010 arasında işe başlamış ise 3900 prim günü,
  • 01 Ocak 2010 sonrasında işe başlamış ise 3960 prim günü ödemiş olması durumunda erken emeklilik hakkı elde edebilmektedir.

İlginizi çekebilir;

2019 Engelli Emeklilik Hesaplama

2019 Engelliler Gelir Vergisi İndirimi Ne Kadar ?

Kanunların engelli çalışanlara verdiği haklardan biri de Vergi indirim belgesi almak koşulu ile %40 ve üzeri engelli olanların gelir vergisinden rapor oranı kadar gelir vergisi indirimi alabilmesidir.  Vergi indirimi sayesinde engelli çalışanlar daha yüksek maaş alabilmektedir. Buna göre; 2019 Yılında maaşlarına yansıyacak tutarlar aşağıda ki şekilde oluşmuştur

Engel durumu Engelli İndirimi Tutarı
Birinci derece engelli (%80 ve daha yukarı) 1.200 TL
İkinci derece engelli (%60-%79 arası)    650 TL
Üçüncü derece engelli (%40-%59 arası)    290 TL

Engelli Raporu Oranı Hesaplama

Engelli Raporu Yükseltme Mümkün Müdür?

2022 Engelli Maaşı Alan İşsizlik Maaşı Alabilir Mi?


ZİYARETÇİ YORUMLARI - 26 YORUM
  1. levent karateke dedi ki:

    size bir soru yazmıştım cevap verirmisiniz lütfen

  2. Şevket Meral dedi ki:

    1992 giriş %44 rapor ve vergi indirimi var 4300 gün pirim var hala çalışıyorum… 1992 den 2009 a kadar 700 gün pirim var 2010 dan 2020 ye kadar toplam 4300 gün EMEKLI OLURSAM NEKADAR MAAŞ BAGLANIR ???

  3. levent karateke dedi ki:

    Merhaba ben üniversitede engelli memur olarak çalışıyorum.24.08.2000 işe girişim 5100 gün primim var.Ben 2000 yılında PTT’de işe başladım burda 11yıl 5ay hizmetim var. 2012’de PTT’den malulen emekli oldum ancak yaklaşık 5 yıl sonra 2017’de Ekpss’yi kazanarak engelli memurluğa girdim o zamandan beri çalışıyorum.PTT’de engelli değildim 2015 yılında engelli raporu aldım.%40 engelli raporum var.Ne zaman emekli olabilirim?Ne kadar emekli maaşı alırım?Cevaplarsanız sevinirim.Teşekkürler

  4. levent karateke dedi ki:

    Pardon yazmayı unutmuşum %40 engelli raporum var

  5. levent karateke dedi ki:

    Merhaba ben üniversitede engelli memur olarak çalışıyorum.24.08.2000 işe girişim 5100 gün primim var.Ben 2000 yılında PTT’de işe başladım burda 11yıl 5ay hizmetim var. 2012’de PTT’den malulen emekli oldum ancak yaklaşık 5 yıl sonra 2017’de Ekpss’yi kazanarak engelli memurluğa girdim o zamandan beri çalışıyorum.PTT’de engelli değildim 2015 yılında engelli raporu aldım.Ne zaman emekli olabilirim?Ne kadar emekli maaşı alırım?Cevaplarsanız sevinirim.Teşekkürler

  6. Azize dedi ki:

    Benim yüzde 52 raporum var.2012 sgk girisim ve 2010günüm var ne zaman emekli olurum….

    1. SgkBilgi dedi ki:

      Merhaba Azize Hanım,

      16 yıl hizmet süresi ve 4100 gün prime tabisiniz. 2090 gün priminizi doldurduktan sonra 2028 yılında emekli olabilirsiniz.

  7. Furkan MUŞTALI dedi ki:

    Merhaba %47 engelliyim Kasım 2004 tarihinde sigorta başlangıcım var. Bildiğim kadarıyla 20 yıl sonunda 2024 Kasım ayında emekli olacağım. Şuan itibari ile 5000 gün sigortam var yani günüm yeterli SORUM: askerliğimi 2002 Aralık 2003 Temmuz arasında 8 ay Kısa dönem olarak yaptım askerlik borçlanması yapabiliyor muyum. Yaptığım takdirde emeklilik süresi 8 ay geri mi gelir yoksa sigorta başlangıcı Kasım 2002 ye gelerek 2022 kasımda normalden 2 sene önce mi emekli olurum. Bu noktada bana tavsiyeniz nedir?
    Teşekkürler 🙏

    1. SgkBilgi dedi ki:

      Furkan Bey merhaba,

      Askerlik borçlanmasında sigorta başlangıcının 8 ay geriye gelir. Askerlik yaptığınız tarihe gelmez. En fazla 8 ay daha erken emekli olursunuz. Aylık 850 900 TL civarında bir prim ödemeniz gerekir. alacağınız maaş değer diyorsanız borçlanabilirsiniz.

  8. Mesut dedi ki:

    3750 benin prım gunu 2007 sigorta girişim var ne zaman emekli olabılırım. Raporum %51 artı ssk nın dedigi 19 yıl 4400 prım emekli olabilirsin dıyolar sızce

    1. SgkBilgi dedi ki:

      Merhaba Mesut Bey,

      Yayınlanan emeklilik tablosunda Birinci derece engelli olanlar (%40 – %59) ise 20 yıl sigortalılık ve 4.400 gün prim ödeme koşuluyla emekli olabilmektedir.

  9. muammer dedi ki:

    Merhaba
    Ben kamu da memur olarak calişmaktayim,%40 vergi muafiyet raporum var.290 TL maaşıma net ne kadar yansıması lazım.tesekurler

  10. Mehmet dedi ki:

    Merhaba ben iki kez bel fıtığından ameliyat oldum bu durumdan dolayı askeriye elverişli degildir raporu verdiler. Şimdi engelli raporu almam için bel fıtığı, gözlerimde astiğmat ve miyop var ayrıyetten renk körüğüm (kırmızı yeşil) psikiyatri den OKB teşhisi var engel oranım ne olur bilgi verebilir misiniz.

    1. SgkBilgi dedi ki:

      Mehmet Bey Merhaba,

      Askerlik muafiyet ile engelli raporu kriterleri faklıdır. Verdiğiniz bilgilere göre engel için tahmini % 25 civarında bir oran çıkabilir.

  11. Kadir dedi ki:

    %59rapor 07. 10. 203 işe giriş 4200 gün bu 15 yıl kapsamına giriyo dimi emeklilik tablosunda sıkıntı yok gösteriyo

    1. SgkBilgi dedi ki:

      Merhaba Kadir Bey,

      07.10.2003 başlangıç ve % 59 rapora göre 20 yıl hizmet ve 4240 gün prime tabisiniz.

  12. YUSUF dedi ki:

    Yüzde 50 raporum var. Vergi indirimi başvurusu yaptım yüzde 41 geldi. Sgk numarası 2009 da alındı fakat sigorta pirim yatmaya 2011 de başladı. Hangi yıl esasa alınır. Şuan 2800 günüm var ne zaman emekli olabilirim.

    1. SgkBilgi dedi ki:

      Merhaba Yusuf Bey,

      ilk sigorta primi yatan tarih sigorta başlangıcı olarak hesaplanır 2011 tarihli sigorta başlangıcı ve % 41 engel oranına göre 4400 gün ve 18 yıl hizmete tabisiniz. Prim gününüzü doldurarak 2029 da emekli olabilirsiniz.

    2. Ömer dedi ki:

      Merhaba yüzde 42 engelli raporum var sigorta başlangıcı tarihi 2001 daha önce Bağkur dan 1020 günüm olmak üzere toplam 2668 gün var ne zaman emekli olurum

      1. SgkBilgi dedi ki:

        Merhaba Ömer Bey,

        2001 sigorta başlangıcı ve % 42 engel oranı ile 19 yıl hizmet süresi ve 4240 gün prime tabisiniz. Hizmet süreniz 2020 de doluyor. Ancak priminizin dolmasını beklemeniz gerekecek.

  13. Ahmet dedi ki:

    Sigorta girişim 1999 fakat ilk prim 2003un 5.ayında ödendi yukarıdaki yazıda şart aramadan 3600 günde emekli olunur yazıyo fakat ben araştırdigimda karşıma çıkan 19 yıl sigortalılık arandığı yazıyo aslı nedir bu isin

    1. SgkBilgi dedi ki:

      Ahmet bey merhaba,

      Açıklamada ”Engelli emeklilik hesaplamasında en avantajlı grup 06.08.2003 tarihi öncesi ilk sigortası başlayan çalışanlardır. Bu tarihten önce işe başlayan engelli çalışanlardan 05/08/1991 ve öncesi sigorta başlangıcı olanlar engellilik oranı fark etmeksizin 15 yıl sigortalılık ve 3.600 gün primle emekli olabilmektedir.” ibaresi de mevcut.

  14. Sabri dedi ki:

    Sela,mın aleykum hocambenim 2300 günümvar ben askere gideceğim gün sağlık raporu istedelielr benden bi kulağımın duymadığını fark ettim askerde çürük raporu verdiler bu durumunda emekli olmam şansım varmidir

    1. SgkBilgi dedi ki:

      Sabri Bey Merhaba,

      Tek kulak duymama ancak % 20 civarında orana sebep oluyor. Bu nedenle engelli için yeterli olan % 40 a ulaşamazsınız. Bu durumda da engelli emekli olmanız mümkün değil.

    2. Hulya dedi ki:

      2010 işe girdim 2012 kanserden dolayı %68 rapor adım

      Malulen emeki olurmuyum

      Yada kaç yıl kaç günle vergi indiriminden emekli olurum

      Tskler

      1. SgkBilgi dedi ki:

        Merhaba Hülya Hanım;

        2010 sigorta başlangıcı ve % 68 engel raporu ile 15 yıl hizmet süresi ve 3900 prim gününe tabisiniz. Priminizi tamamlayarak 2025 yılında emekli olabilirsiniz. Malulen emeklilik için raporunuzda çalışma gücünden en az % 60 kayıp olduğu ayrıca belirtilmelidir. Yani her engelli malulen emekli olma hakkına sahip olmaz.